تاریخچه دف

     نام دف می تواند از ادپو بابلی/آشوری،توف آرامی/عبری و دف عربی گرفته شده باشد.در جای دیگر ریشه آنرا دوب می دانند که در زبان سومری به معنای لوحه و خط بکار رفته است.(نقیب سردشت1385، 294) دف را در زبان کردی با نام های دیگری چون ده ف،ده فه،عه ربانه نیز می شناسند(همان،295)

     دف در میان مردم کـرد بسیار مقدس است و بکار بردن آنرا جهت تفنن و خوش گذرانی نادرست میدانند، زیرا معتقدند سازی است که نوازنده دو دستش را به حالت دعا و استغانه بسوی آسمان دراز می کند و لازم است اشعاری عارفانه و دعاگونه با آن خوانده می شود.بدین دلیل اگر پوست دف به هر دلیلی پاره شود، می گویند دف شهید شده است.

     دف به وسیله مسلمانان اسپانیا در اروپا رواج یافت و در قرن 15میلادی متروک شد و دیگر بار در قرن 17میلادی به وسیله ترکان عثمانی رایج گردید.و در قرن نوزدهم از سازهای موزیک نظامی شد و اکنون در ارکستر نیز به کار می رود.(حسینی1387، 14)

     یکی از قدیمی ترین اسناد که تاریخ استفاده بشر از ساز دف را به 2700ق.م باز می گرداند. یک قطعه عاج فنیقی می باشد که این سند در آشور یافت شده است که در آن نوازنده سازی شبیه دف در بین دو نوازنده ی سازهای قانون و یک نوازنده سازهای بادی دیده می شود. اما پژوهشگران تاریخ موسیقی ،قدمت ساز دف را به زمان های دورتری متعلق می دانند،به طور مثال آلک رابستون و دنیس استیونس در کتاب تاریخ جامع موسیقی نظرات خود را این گونه بیان می کنند:در هزاره سوم قبل از میلاد ساکنان دره نیل(مصر باستان)معبد سازان ماهری بودند و در این معابد هر روز مراسم مذهبی را با صدای انسان و سازهای از جمله چنگ،سیسترون و دایره های بزرگ به نام سِر استفاده می کردند(همان، 18)امروزه وجود قداست دف، یا به تعبیر گالپین طبل باز، در میان پیروان طریقت های تصوف، یادگاری از حفظ هویت مذهبی این ساز در جهان است.   (رفیعی 1387، 48)

     دایره دف اشارت است به دایره اکوان،و پوستی که بر دف مرکب است،اشارت است به وجود مطلق.و ضربی که بر دف وارد می شود،اشاره است به ورود واردات الهی که از باطن بطون بر وجود مطلق وارد می شود.و جلاجل خمسه اشارت است

برگرفته از پایان نامه ارشدم با موضوع "کارکرد رقص سماع در طریقت قادریه"